Ponure Poniedziałki: Shirley Jackson "The Lottery" ("Loteria")

Opowiadanie (w oryginale) można przeczytać TUTAJ.

W wersji polskiej znajdziecie je w zbiorze zatytułowanym "Loteria czyli przygody Jakuba Harrisa" (PIW, 1976).

Malutkie miasteczko gdzieś w USA. Tutaj, tak samo jak w innych miejscach kraju, raz do roku wszyscy mieszkańcy zbierają się na głównym placu, żeby przeprowadzić LOTERIĘ. Najpierw kartki umieszczone w wyblakłym, niegdyś czarnym, drewnianym pudełku, losują głowy rodzin. Przeważnie ojcowie. Później członkowie wybranej rodziny losują spośród siebie. Jedna osoba wygrywa. A może nie?

One of the most famous short stories in the history of American literature! Chilling tale of conformity gone mad! Tak określano "Loterię", napisaną przez Shirley Jackson w 1948 roku i wtedy też opublikowaną w czasopiśmie "The New Yorker". Tekst, który spowodował, że czytelnicy masowo rezygnowali z prenumeraty magazynu, a do autorki wysyłano setki listów. Przeważnie niezbyt miłych. W RPA drukowanie tego opowiadania zostało nawet zabronione... Dlaczego historia o grze, w której dobrowolnie biorą udział wszyscy członkowie społeczności, wywołała takie oburzenie? Hm, może ma to pewien związek ze stosem kamieni, ułożonym przez dzieci w rogu placu tuż przed rozpoczęciem loterii.

Tak powiedziałaby Effie.  I wiecie, miałaby rację.

Odgadnięcie, na czym tak naprawdę polega loteria, nie było szczególnie trudne. Ale, ku mojemu zaskoczeniu, całość i tak czytałam z uwagą. Z napięciem obserwowałam zachowanie mieszkańców, nerwowo żartujących w oczekiwaniu na rozpoczęcie gry. Już dawno żadne opowiadanie nie zaintrygowało mnie tak bardzo, nawet pomimo faktu, że niektóre elementy fabuły były dla mnie oczywiste - a, być może, całość powinna zaskakiwać.

Zakończenie mnie rozczarowało. Zabrakło pewnego wyjaśnienia. Chociaż to też ma sens: dokładnie takie zachowanie mieszkańców wyraźnie wskazuje na to, co chciała przekazać sama autorka (możliwy SPOILER, więc...): 

Explaining just what I had hoped the story to say is very difficult. I suppose, I hoped, by setting a particularly brutal ancient rite in the present and in my own village to shock the story's readers with a graphic dramatization of the pointless violence and general inhumanity in their own lives.

Shirley Jackson bardzo mnie zaskoczyła. Nie spodziewałam się, że ta lektura będzie taka... emocjonująca. I że zapadnie mi w pamięć na dłużej.

Chcecie się przekonać, co wywołało takie oburzenie pierwszych czytelników? Zapraszam!

Moja ocena: 5/6

____________________ Źródło zdjęcia: http://www.pinterest.com/pin/301107925061239950/